Przestępstwo utrwalenia wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody

W obecnych czasach nie niemal każda osoba, nieważne czy kobieta, czy mężczyzna czy też dziecko, każdy posiada nośnik do utrwalania dźwięku i obrazu, najczęściej jest to oczywiście telefon komórkowy. Urządzenia mobilne posiadają obecnie wiele możliwości technologicznych, takich jak wykonywanie zdjęć, filmów, plików audio, nawigacja, gps, korekty, filtry ale nie tylko. Dane, które pozyskaliśmy możemy natychmiast udostępnić, zarchiwizować, zapisać w tzw. chmurze.


Na nasze prywatne profile regularnie dodajemy zdjęcia, jako wspomnienia z poszczególnych sytuacji: rodzinnych spotkań, odnoszących sukcesów, czy wyjazdów w najróżniejsze części świata. Jednak rozwój technologii posiada też ciemną stronę, uzależnioną oczywiście od czynnika ludzkiego. Za całą otoczką swobodnego przepływu danych i kontaktu miedzy ludźmi kryje się wiele niebezpieczeństw, takich jak kradzież danych, wykorzystanie danych do kradzieży środków z rachunków bankowych, kradzież tożsamości.

Poważnym problemem, zwłaszcza wśród młodzieży, ale nie tylko bo zjawisko dotyczy również osób dorosłych, jest utrwalanie wizerunku drugiej osoby podczas intymnych sytuacji, np. podczas stosunku płciowego, podczas kąpieli, czy nawet jak pokazuje praktyka podczas wizyty w solarium. Problem wśród młodych ludzi dotyczy najczęściej sytuacji gdy jedna osoba nieletnia nagrywa lub fotografuje inną, gdy ta jest naga lub uczestniczy w interakcji seksualnej. Jeżeli nie następuje to za zgodą osoby nagrywanej wówczas czyn taki może wypełnić znamiona przestępstwa z art. 191a k.k, zagrożonego karą do 5 lat pozbawienia wolności.

Z roku na rok lawinowo rośnie statystyka osób popełniających przestępstwo naruszenia intymności seksualnej, a organy ścigania dysponują coraz lepszą technologią i urządzeniami do wykrywania i ścigania sprawców.

Co się kryje pod pojęciem utrwalania?

Najczęściej spotykane utrwalanie to zapisywanie nagrań audio-wizualnych oraz zdjęć, nie wykluczając możliwości iż wykonanie szkiców, które umożliwiają jednoznaczną identyfikację danej osoby może prowadzić do realizacji znamion tego przestępstwa. Niezbędną przesłanką do realizacji znamion przedmiotowego przestępstwa jest zastosowanie przez sprawcę przemocy, groźby, czy podstępu (przy czym dla ostatniej formy wystarczy, że nagrywanie lub fotografowanie następuje bez wiedzy i zgody osoby której wizerunek sprawca utrwala).

Poza samym utrwaleniem wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody, przestępstwa można dopuścić się również poprzez rozpowszechnienie takiego wizerunku. Jak podkreśla się w doktrynie prawa karnego jest to szczególnie szkodliwa forma czynu, bardzo mocno ingerująca w życie intymne pokrzywdzonego, a jak pokazuje praktyka skutkiem przestępstwa może być nawet samobójstwo ofiary (notowane często w takich sytuacjach wśród nieletnich dziewcząt).

Kolejną wadą diametralnie rozwijającej się technologii jest bardzo trudne skuteczne zahamowanie szybkiego przepływu kompromitujących treści. Warunkową przesłanką jest czynność sprawcza w postaci rozpowszechnienia. W takiej sytuacji warto zastanowić się czy „podać dalej” kompromitujące kogoś zdjęcia lub filmy gdyż można zostać uznanym za współsprawcę. Często okazuje się, że pokrzywdzony wprawdzie zgodził się na utrwalenie nagiego wizerunku ale nie wyraził zgody na jego rozpowszechnianie, wówczas także może dojść do popełnienia przestępstwa
W każdym dniu do sieci trafiają tysiące „nudesów”, które później trudno jest usunąć. Wymazanie zdjęcia, czy trwałe jego wycofanie nie zrekompensuje w żaden sposób naruszenia dóbr osobistych pokrzywdzonego. Dlatego ściganie przedmiotowego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego, gdzie oprócz sankcji karnej, osoba która dopuściła się przestępstwa z art.191a kk. może również ponieść odpowiedzialność cywilną, np. na podstawie art. 46 kk poprzez zadośćuczynienie pokrzywdzonemu.

Każda taka sytuacja wpływa na psychikę ofiar, które zaczynają zamykać się w sobie, popadają w depresję, czy popełniają samobójstwa. W związku ważna jest świadomość społeczna co do szkodliwości i karalności tego typu czynów a także skorzystanie z fachowej pomocy psychologicznej i prawnej. W praktyce naszej kancelarii, zapewniamy kompleksową pomoc pokrzywdzonym tego typu przestępstwami i staramy się by sprawcy ponieśli konsekwencje swoich czynów.